Giữ gìn nét đẹp văn hóa đi lễ chùa đầu năm

Giữ gìn nét đẹp văn hóa đi lễ chùa đầu năm

Lễ chùa đầu năm mới là một nét đẹp trong đời sống tâm linh của người dân Việt. Mục đích của việc đi lễ chùa là để sám hối những việc làm sai, tu tâm, dưỡng đức, bỏ lại phía sau những lo toan vất vả trong cuộc sống mưu sinh. Đi lễ chùa ngoài việc giúp cho con người giữ gìn được bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mà còn ghi nhớ công ơn ông bà, tổ tiên, nhằm hướng tới chân – thiện – mỹ trong cuộc sống, để làm những việc có ý nghĩa cho gia đình và xã hội.

Chùa là nơi thờ Phật, nhưng cũng là nơi truyền bá tư tưởng của đức Phật. Vậy nên đến cửa chùa thì tâm phải lành, ý phải thiện. Không phải dâng lễ to, cúng hoành tráng là có thể thể xin được nhiều hơn. Nếu như chúng ta không biết trân trọng giá trị cuộc sống, hành xử không đúng pháp luật, sống không có đạo lý làm người, lại muốn làm giàu bằng con đường bất chính, muốn hưởng thụ mà không lao động thì Phật không bao giờ phổ độ cho những người như vậy.

Đầu năm đi lễ chùa cầu an là nét đẹp văn hóa của người dân Việt Nam

Đi lễ chùa cái tâm phải thật trong sáng thì mọi điều mình mong muốn sẽ có thể đạt được. Tâm không thành, lại xin rất nhiều thứ, tức là tham – sân – si, Phật không chứng cho đâu. Nhiều người đi lễ chùa nhưng không biết chùa đó thờ ai, các bàn thờ tưởng nhớ đến vị nào, thậm chí còn có sự so sánh giữa chùa này với chùa khác, nơi đâu thiêng hơn, nơi đâu cầu xin được nhiều tiền tài, vật chất hơn. Đó là những quan niệm sai lầm, không đúng với giáo lý nhà Phật.

Ngay từ đêm giao thừa, thời khắc thiêng liêng chuyển giao đất trời, khép lại năm cũ và chào đón một năm mới, nhiều người đã đến các cửa chùa để cầu an và xin một nhánh lộc non với hy vọng sẽ gặp may mắn, tài lộc, mọi điều tốt lành trong năm mới. Do đó, việc xin lộc đầu năm đã trở thành tục lệ.

Lộc ở đây thường là những nhánh cây non bởi vì mùa Xuân cây cối sinh sôi nảy nở, đâm chồi nảy lộc. Cũng theo phong tục cổ truyền, lộc xuân hái từ những cây như: đa, sung, sanh, si sẽ đem lại sức khoẻ, sự trường tồn; còn hái lộc từ những cây như tùng, cúc, trúc, mai sẽ mang lại niềm vui, hạnh phúc và may mắn.

Mỗi người đi lễ với những mục đích khác nhau, người thì cầu tài, cầu lộc; người thì cầu bình an, sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Nhánh cây được người dân đem về treo trước cửa nhà hoặc đặt trên bàn thờ gia tiên với hy vọng rước được phước lộc về cho gia đình. Ngoài ra, với người dân ở nhiều địa phương trong tỉnh, đi lễ chùa đầu năm thường sẽ có mâm lễ bao gồm hương, hoa, tiền vàng và một tờ sớ viết bằng chữ nho, ghi những điều cầu mong của gia chủ cho một năm vạn sự như ý…

Tuy nhiên, ngày nay, việc đi lễ chùa xin lộc đầu năm của một số người đã bị mất đi nét đẹp văn hóa, nhiều khi còn phản cảm. Nhiều người đi lễ mặc sức tận dụng cây, hoa trong chùa để hái, để bẻ cành mang về nhà. Có những người trong đêm giao thừa chặt cành cây to mang về, nhổ cả cây non. Theo quan niệm của nhà Phật, đây là quan niệm sai lầm, là hành động hủy hoại môi trường, không phù hợp với tín ngưỡng.

Có người quan niệm, đi lễ chùa, càng lễ to càng tốt nên mang rất nhiều vật phẩm như xôi, gà, thậm chí cả con lợn to, vàng mã, rượu bia. Với quan niệm, làm như thế sẽ được phật chứng cho và có thêm nhiều lộc. Có một bộ phận người dân tới chùa, đền còn không biết nơi đó thờ ai, mục đích lễ hội là gì, cầu gì…

Nên mặc những trang phục thích hợp khi đi chùa

Đại đa số đều lờ mờ về tín ngưỡng đền chùa, chỉ nghĩ rằng lấy được lộc chùa phát sẽ mang đến may mắn cho mình. Thậm chí, nhiều người truyền miệng với nhau rằng lộc trong chùa mới linh thiêng nên đã xảy ra những cảnh chen lấn xô đẩy nhau, tranh nhau xin lộc tại nơi chốn linh thiêng.

Nhiều người đến đền, chùa, đặt tiền thật, tiền giả lên các ban thờ, đặt tiền lễ vào tay tượng, lòng tượng; nhiều người còn thản nhiên hóa vàng ngay trong khuôn viên của chùa. Nhiều bạn trẻ đi lễ chùa nhưng vẫn mặc những trang phục gây nhiều phản cảm, không phù hợp nơi cửa Phật…

Để khắc phục tình trạng này, các cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục người dân giữ gìn nét đẹp văn hóa khi đi lễ hội, đến lễ đền, chùa… Tại các cơ sở thờ tự tín ngưỡng cần gắn biển nội quy, những điều nên và không nên làm để mọi người thực hiện. Đối với những trường hợp cố tình vi phạm hoặc sử dụng trang phục phản cảm khi đến các di tích, ban quản lý di tích đền chùa còn nhắc nhở, thậm chí đề nghị du khách không vào đền, chùa để đảm bảo sự tôn nghiêm tại những nơi tâm linh…

Việc đi lễ đền, chùa không chỉ giúp cho người dân giữ gìn được bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, ghi nhớ công ơn của ông bà tổ tiên mà còn hướng con người tới chân – thiện – mỹ. Bởi vậy, mỗi người cần hiểu và tự giác nâng cao ý thức khi đi lễ đền, chùa, góp phần xây dựng nếp sống văn hóa trong cộng đồng./.